Het is alweer zo’n 3 maanden geleden dat het beruchte en grootste vluchtelingenkamp van Europa tot de grond afbrandde. Lesvos veranderde in een film set, waar rollende camera’s van over de hele wereld toekeken hoe er vormgegeven werd aan de zorg voor de duizenden mensen die noodgedwongen op straat verbleven en later overgeplaatst werden naar een nieuw tentenkamp, dat in een paar dagen tijd uit de grond gestampt was.
Het is lastig in woorden te vangen wat er vervolgens in de achterliggende maanden gebeurd is. Het aloude dilemma kwam weer ter sprake; in hoeverre werk je samen met autoriteiten in een setting waar allerlei mensenrechten geschonden worden? Welke koers vaar je, als je weet dat wanneer je stopt met hulpverlenen de situatie van de mensen in het kamp nog ondraaglijker wordt?
Ja, er wordt door (anarchistische) groepen hier op het eiland met argusogen naar onze organisatie gekeken: een groep christenen dat zoveel invloed heeft op het dagelijks reilen en zeilen in het kamp… En die alleen maar op het eiland zijn om zieltjes te winnen van mensen die zich in zo’n kwetsbare situatie zich bevinden.
Maar, diepgeworteld in de organisatie als ik ben inmiddels, dan ben ik zo verwonderd over de mensen die ik binnen EuroRelief tref en het werk dat we mogen doen. Inmiddels zijn we in direct contact met het ministerie om ideeën en voorstellen tot verbetering van omstandigheden in dit nieuwe tijdelijke kamp door te kunnen voeren. Ja, we zijn een jonge organisatie, maar allang geen groentje meer. Wat een passie en professionaliteit zie ik om me heen.
Door deze crisis heb ik geleerd hoe destructief het kan zijn om een ideologie te volgen: Het weigeren van hulpverlenen omdat het gevoerde beleid door autoriteiten niet in je politieke agenda past.
Maar nu zie ik wat onze jarenlange investering in relaties met bijvoorbeeld het kampmanagement oplevert, de directe invloed die we uitoefenen op allerlei fronten. Jij mag het zeggen; waar zijn mensen meer mee geholpen denk je? Je diensten als organisatie neerleggen of binnen de geboden kaders verandering teweegbrengen? Ik kies voor het laatste.
Het is ongekend wat een power er in ons team (en ook van partners hier op het eiland of daarbuiten) loskwam. Het verbeteren van huisvesting voor de mensen in het kamp, talloze distributies, zorg voor de extra kwetsbare doelgroepen, onderwijskundige activiteiten en ga maar door.
De realiteit is echter ook dat veel processen in het kamp erg traag gaan, ondanks goodwill van bestuurders. Het kamp is op een voormalig schietterrein gebouwd. Zoals je begrijpt waren daar geen enkele voorzieningen. We zijn inmiddels in de winter en nog steeds is er geen riolering, stromend water en voldoende elektriciteit. Het kamp ligt pal aan het water, zonder enige beschutting. Met een zuchtje wind waaien tenten kapot, vliegen de chemische toiletten om. Je kunt je voorstellen hoe lastig het is om in slaap te komen als je tent staat te schudden, de wind erdoor waait en de kans bestaat dat bij een regenbui het water naar binnen loopt.
Dit is niet overdreven, maar de realiteit.
Laatst hebben we warmwaterzakken uitgedeeld. Mensen kunnen geen kacheltjes in hun tent hebben, omdat daar het netwerk niet voor geschikt is. We hoorden later van een moeder terug wat een zegening de twee kruikjes waren die ze voor haar baby kreeg. “M’n baby slaapt weer”! Dan komt de realiteit van de situatie opeens weer binnen bij me. Er zijn hier baby’s die niet kunnen slapen omdat het te guur is in hun tent.
Ja, dan komt de frustratie weer boven. Ook als ik nadenk dat de alleenreizende kinderen, waar er honderden van op het eiland waren, na de brand in een paar dagen tijd overgebracht konden worden naar het vasteland. Waarom moet er eerst een traumatische ervaring als zo’n brand eraan te pas komen om autoriteiten en andere Europese landen in beweging te krijgen?
Momenteel zijn er ongeveer 7300 mensen in het kamp. Ze gaan een zware tijd tegemoet nu we een normaliter natte winter ingaan. Terwijl ik dit schrijf begint het weer te regenen. Afgelopen nacht zijn er teams van verschillende organisaties in het kamp geweest om water weg te pompen, tentzeilen uit te delen, natte dekens om te wisselen met droge. Ik hoop dat deze nacht beter wordt. En alle natte nachten die nog gaan komen…
Men maakt zich zorgen om het Corona-virus, dat ook in het kamp en in Griekenland rondgaat. Het hele land bevindt zich in een strenge lockdown, dat ook voor mensen in het kamp geldt. Per dag mogen een handjevol mensen naar buiten om boodschappen te doen, verder wordt men geacht in het kamp te blijven.
Persoonlijk zit ik in de fase om werk los te laten en over te dragen en me voor te bereiden op m’n volgende break. Ik hoop de 21e weer in Nederland te zijn voor een aantal weken.
Vanaf hier wil ik je heel hartelijk bedanken voor alle (financiële) steun, belangstelling, gebeden voor de mensen in het kamp, de lokale Grieken, m’n collega’s, m’n organisatie en mij.
Wellicht tot snel!
